ضعف در اسناد مناقصه EPC و آغاز ادعاها
در یکی از پروژه‌های معدنی، پیمانکار بلافاصله پس از شروع کار از تجهیز و تأمین تسهیلات برای کارفرما و مشاور سر باز زد. دلیل او ساده بود: در اسناد مناقصه EPC تنها ذکر شده بود که پیمانکار باید تسهیلات لازم را فراهم کند، اما تعداد و مقدار مشخص نشده بود. نتیجه این ابهام، صرف وقت و انرژی زیاد در مکاتبات و بروز اولین ادعا بین طرفین بود؛ موضوعی که می‌توانست با دقت بیشتر در مرحله مناقصه، هرگز اتفاق نیفتد.
چگونه ابهام در اسناد مناقصه EPC به دعاوی قراردادی منجر می‌شود؟
در پروژه‌های بزرگ EPC، ضعف در تدوین اسناد مناقصه EPC از همان ابتدا بذر اختلافات آینده را می‌کارد. اگر کارفرما اسناد را ناقص یا مبهم تهیه کند، پیمانکاران هرکدام تفسیر متفاوتی از Scope of Work خواهند داشت و پیشنهاد قیمت بر اساس فرضیات اشتباه ارائه می‌دهند. چنین شروعی اغلب به اختلافات و دعاوی قراردادی ختم می‌شود.
مطالعات نشان می‌دهد که نقایص در اسناد مناقصه یکی از عوامل اصلی بروز ادعا و طرح دعاوی در اجرای پروژه‌هاست. اسناد ناقص یا غیرشفاف تعهدات طرفین را مبهم کرده و زمینه را برای مطالبه هزینه‌ها و تأخیرات اضافه فراهم می‌کند.
تحلیل مشکل: ریشه اختلاف در قرارداد
اسناد مناقصه EPC شالوده‌ی قرارداد هستند. هر ضعف در این شالوده به صورت شکاف و ترک در اجرای پروژه نمایان می‌شود. برای مثال اگر در RFP (درخواست پیشنهاد) مشخصات فنی و الزامات پروژه به روشنی بیان نشده باشد، پیمانکار می‌تواند یا کاری فراتر از قرارداد مطالبه کند یا از انجام بخشی از تعهدات شانه خالی نماید.
این کاستی‌ها در عمل تبدیل به ادعاهای مالی و زمانی شده و کارفرما و پیمانکار را به مسیر حل اختلاف و داوری می‌کشاند. تجربه نشان داده پروژه‌هایی که بدون اسناد مناقصه کامل آغاز می‌شوند، در مرحله اجرا با غافلگیری‌های پرهزینه و بحران‌زا روبه‌رو خواهند شد.
راهکار CMBOK: مدیریت حرفه‌ای قرارداد برای کاهش ادعا و حل اختلاف
طبق استاندارد Contract Management Body of Knowledge (CMBOK) و بهترین شیوه‌های مدیریت قرارداد، تدوین حرفه‌ای اسناد مناقصه EPC پیش از عقد قرارداد یک ضرورت است.
این شامل استفاده از متخصصان باتجربه در تنظیم شرایط عمومی و خصوصی پیمان، مشخصات فنی، دامنه کار و معیارهای ارزیابی است. با بهره‌گیری از دانش استانداردهای بین‌المللی مانند FIDIC، می‌توان مطمئن شد که همه خواسته‌ها و تعهدات طرفین روشن و بدون ابهام در اسناد درج شده‌اند. نتیجه چنین رویکردی، کاهش ریسک دعاوی قراردادی و ساده‌تر شدن فرآیند حل اختلاف در آینده است.
جمع‌بندی و دعوت به اقدام
هر میزان زمانی که قبل از عقد قرارداد صرف تهیه دقیق اسناد مناقصه EPC کنید، چندین برابر آن را در جلوگیری از ادعاها، اختلافات و دوباره‌کاری‌ها در طول پروژه صرفه‌جویی خواهید کرد.
اگر می‌خواهید پروژه EPC شما با حداقل تنش و دعاوی قراردادی پیش برود، همین امروز با تیم کارشناسان ما در IPM-Assist مشورت کنید. ما آماده‌ایم تا در تدوین اسناد مناقصه حرفه‌ای به شما کمک کنیم و ریسک ورود به فرآیند پرهزینه حل اختلاف را به حداقل برسانیم.
