بررسی تاخیرات پروژه در احداث کارخانه صنعتی
یکی از موضوعات مهم و تاثیرگذار در روابط بین ارکان پروژه احداث کارخانه صنعتی، موضوع زمان و علی‌الخصوص تاخیرات پروژه است. تاخیر آثار زیادی برای ارکان آن دارد. کارفرما دیرتر به بهره‌برداری و محصول کارخانه دسترسی پیدا می‌کند و هزینه‌های مربوط به خود را دارد. در برخی موارد نیز که کارفرما مجبور به پرداخت تعدیل می‌شود، طولانی شدن قرارداد آثار مالی زیادی برای سرمایه‌گذار دارد.
اثرات مالی تاخیر در پروژه
از طرفی پیمانکار نیز با طولانی شدن قرارداد مشمول هزینه‌های بالاسری و هزینه‌های مازادی می‌گردد که لزوماً در قیمت اولیه خود لحاظ ننموده است؛ مثلاً هزینه تمدید ضمانت‌نامه‌ها، هزینه بیمه‌های پروژه، هزینه اجاره محل اسکان و غیره که مستقیماً به زمان پروژه مرتبط است، جزو هزینه‌هایی است که بالانس هزینه درآمد پیمانکار را با خطر جدی مواجه می‌کند.
اهمیت ثبت مستمر وقایع و تاخیرات پروژه
در این میان موضوع تاخیر و سهم تاخیرات مجاز و غیرمجاز پیمانکار از اهمیت بالایی برخوردار است. عموماً موضوع بررسی تاخیر بر اساس تهیه و ارسال لایحه تاخیرات انجام می‌شود. بخشنامه‌هایی نیز در این خصوص صادر شده که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
ثبت به‌موقع وقایع
نکته‌ای که در این مقاله قصد دارم به آن اشاره کنم، موضوع با اهمیتی است که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و ارکان پروژه به نسبت بی‌توجهی به آن عمدتاً دچار ضرر و زیان هنگفتی می‌گردند: ثبت مستمر وقایع و تاخیرات.
بررسی مسیر بحرانی و اثرات آن
بسیاری از دوستان با مبحث برنامه زمانی پروژه و سی پی ام یا روش مسیر بحرانی (CPM) آشنا هستند. مسیری از کارهای پروژه که هر روز تاخیر در انجام آن‌ها مساوی است با یک روز تاخیر در اتمام پروژه. در مبحث بررسی تاخیرات بایستی متمرکز بر روی کارهای بحرانی پروژه باشیم.
تغییرات در مسیر بحرانی
مسیر بحرانی پروژه دارای ویژگی‌هایی است که اول ممکن است در حین پروژه تغییر کند و در ثانی ممکن است برخی مسیرها بحرانی‌ترین مسیر نباشند و نزدیک به بحرانی باشند. در کل تیکال یعنی یک فعالیت می‌تواند تا دو روز تاخیر داشته باشد، ولی بیش از آن بر روی تاریخ اتمام پروژه تاثیر می‌گذارد و این مسیری که فعالیت بر روی آن قرار دارد، مسیرهای نزدیک به بحرانی یا Near to Critical می‌گویند.
نقش جلسات تخصصی در بررسی تاخیرات پروژه
هدف از بیان این مبحث مسیر بحرانی چیست؟ بررسی تاخیرات، دلایل آن و تهیه مستندات نباید به پایان پروژه موکول شود. این کار باید حداقل به صورت ماهانه و طی جلسات تخصصی پروژه و با حضور نمایندگان هر یک از دیسیپلین‌های مهندسی، خرید، اجرا و زیردیپل‌ها مثل لجستیک، بخش‌های دیسیپلین‌های مهندسی، سرپرست کارگاه و غیره مورد بررسی، تصمیم‌گیری، ثبت و آنالیز قرار بگیرد.
تولید لایحه تاخیرات
رکنی که این کار را با دقت بیشتری انجام دهد، در انتهای پروژه لایحه تاخیرات کامل‌تری می‌تواند تولید کند.
