آنچه باید در خصوص تیم سازی (Team Building) بدانیم (مدل تاکمن Tuckman’s Model)
مقدمه
در مقاله قبل از اهمیت تیم سازی، مدیریت پروژه و کارآمدی مدل تاکمن گفتیم. مرحله اول و دوم مدل تاکمن را توضیح دادیم و در این مقاله به توصیف مرحله سوم می‌پردازیم:
- تشکیل (Forming)
- تعارض (Storming)
- هنجارسازی (Norming)
- عملکرد (Performing)
- جدایی (Adjourning).
همان‌گونه که عنوان شد، هر مرحله دارای خصوصیات منحصر به خود است و هدف اصلی، رسیدن به بلوغ مرحله چهارم یا عملکرد است. ادامه توصیف مراحل بعدی:
3. هنجارسازی (Norming) – مرحله ی سوم مدل تاکمن
ویژگی‌های مرحله هنجارسازی
در برخی موارد، خستگی از نتایج مخرب مرحله قبل (تعارض)، اعضا را وادار می‌کند که وارد مرحله هنجارسازی یا Norming شوند. آن‌ها شروع به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و احساسات خود می‌کنند و اختلافات را حل می‌کنند. اصول مدیریت در این مرحله به‌وضوح مشخص است، زیرا اعضا روابط خود را بهبود می‌بخشند و به‌جای انتقاد، یکدیگر را می‌پذیرند. علاوه بر تنظیم انتظارات فردی، اعضا قوانین پایه (Ground Rules) مشترک را تعیین می‌کنند که بخشی از مراحل تیم سازی محسوب می‌شود.
اعضا مهارت‌های حل تعارض را تقویت می‌کنند و به‌تدریج حس اعتماد شکل می‌گیرد. در این مرحله، تیم سازی به اوج خود می‌رسد، زیرا خلاقیت افزایش پیدا می‌کند و افراد با خیال راحت ایده‌ها و نظراتشان را بیان می‌کنند. همچنین، انرژی و تمرکز بر روی کارها قرار می‌گیرد و حواشی کاهش می‌یابد. مدل تاکمن تأکید دارد که در این مرحله، انتقاد سازنده به‌عنوان یک مهارت جدید رشد می‌کند. حس تازه‌ای از تیم بودن در بین اعضا شکل می‌گیرد و مدیر تیم نیز لذت بیشتری از مدیریت خود می‌برد و وقت بیشتری را صرف موضوعات کلیدی در مدیریت پروژه می‌کند.
نیاز تیم در مرحله هنجارسازی
در این مرحله، شما باید فرهنگ حل اشتراکی مشکلات را در تیم جاری کنید. تیم را با فرآیندهای تصمیم‌گیری و مدل‌های تفکر مؤثر، مثل مدل شش کلاه تفکر، آشنا کنید. همچنین، برای حل مشکلات عمومی، اعضا را به همکاری گروهی تشویق کنید تا این روش تفکر در تیم توسعه یابد. با تفویض امور کلان، از مدیران میانی بخواهید که بخشی از اصول مدیریت و مهارت‌های رهبری را اجرا کنند. برای حمایت از تلاش‌های تیم، باید تمام منابع مورد نیاز را فراهم کنید.
مثال ساده از مرحله هنجارسازی
تصور کنید که به‌عنوان مدیر پروژه، به دلیل اعلام جلسه اضطراری در سازمان مرکزی، در جلسه چالشی حل اختلافات بین واحد مهندسی و تأمین کالا برای خرید دستگاه Extruder پروژه حضور ندارید. اما پس از بازگشت، متوجه می‌شوید که اعضای دو تیم مهندسی و کالا، با تعامل سازنده، راه‌حل بهینه‌ای را ارائه داده‌اند. در اینجا، مراحل تیم سازی به‌درستی اجرا شده و اعضا با همکاری مؤثر، به نتیجه‌ای مشترک دست یافته‌اند.
نتیجه‌گیری مرحله ی سوم مدل تاکمن
اگر این مراحل را به‌درستی اجرا کنید، سازمان شما به تیمی منسجم، خلاق و کارآمد تبدیل خواهد شد که وظایف خود را با حداکثر کارایی انجام می‌دهد.
در مقالات بعدی، مراحل بعدی تشریح می شود.
